Carl en Adolf Vorwerk hebben in 1883 Vorwerk gesticht in Duitsland. Vorwerk produceerde tapijten en importeerde layer vanuit Engeland en weefgetouwen voor de tapijtindustrie. De handel ging echter niet voor de wind. Aanvankelijk werd de oplossing gezocht in het aanbrengen van technische verbeteringen aan de geïmporteerde weefgetouwen maar het ging niet echt goed met Vorwerk.
Na de eerste wereldoorlog ontwikkelde men een motor voor grammofoons. De grammofoon was een gewild artikel om de mensen de ellende van de eerste wereldoorlog te laten vergeten. De productie van grammofoonmotoren ging door tot 1929.
Met de opkomst van de radio verwachtte Vorwerk dat de grammofoon zou gaan verdwijnen. Vorwerk maakte van de nood een deugd en ingenieur Engelbert Gorissen bouwde de grammofoonmotor om tot een kleine handstofzuiger. In Amerika bestond reeds een stofzuiger maar in Europa nog niet. De stofzuiger kreeg de naam van "Kobold" (kabouter) Vorwerk wist de stofzuiger daarna te ontwikkelen tot wereldklasse.
Een Vorwerk stofzuiger kon je niet in de winkel kopen maar Vorwerk ontwikkelde toen al directe verkoop aan de consument. B2B zouden we vandaag zeggen. Mijn vader had toen een elektriciteitszaak en wist mij te vertellen dat verkopers met deze stofzuigers langs de deur gingen.
Sonja Richter van Vorwerk heeft binnen Vorwerk naspeurwerk voor mij gedaan maar door de oorlogen is alle technische documentatie verloren gegaan. De tekst die zij mij stuurde staat hieronder:
Vorwerk hat in den ersten Jahrzehnten nach seiner Gründung nicht nur Teppiche und Möbelstoffe hergestellt. Viele unterschiedliche Produkte verließen die Produktionshallen. In den 20er Jahren wurden zum Beispiel in der Maschinenfabrik Getriebe und Grammophon-Laufwerke produziert. Während der beiden Weltkriege musste Vorwerk, wie alle anderen Unternehmen auch, kriegswichtige Güter herstellen.
Ein kleiner Motor war in den 20er Jahren der Einstieg in die Elektroindustrie. Eigentlich sollte er Grammophone antreiben. Die Erfindung des Radios aber zwang Vorwerk zur Herstellung neuer Produkte. So wurde 1929 der Kobold geboren. Ein revolutionärer neuer Staubsauger: ohne sperriges Gehäuse, reduziert auf Motor, Staubbeutel und Stiel.
Chefingenieur Engelbert Gorissen gelingt 1929 die Herstellung eines kleinen, leistungsstarken Staubsaugers, entwickelt aus dem Motor eines Grammophon-Laufwerks. Die Geburt des Kobold.
Mijn navraag bij Vorwerk heeft de nodige reacties opgeworpen. Blijkbaar is Vorwerk niet zelf in het bezit van zo'n grammofoon. Ik ben verschillende keren benaderd door de bedrijfsleiding van Vorwerk die mijn grammofoon wilde overnemen. Maar een verzamelaar verkoopt geen uniek stuk.